De Academische Werkplaats Ouderen doet onderzoek naar de wijze waarop wetenschappelijke kennis haar weg kan vinden naar de werkvloer in het verpleeghuis, via onderwijs. Irene Muller-Schoof heeft samen met het mbo- en hbo-onderwijs en de ouderenzorg een lesprogramma ontwikkeld voor de methode ‘Het verhaal als kwaliteitsinstrument’. In dit lesprogramma leren studenten hoe ze verhalen van ouderen die in het verpleeghuis wonen kunnen ophalen en deze kunnen gebruiken om de kwaliteit van zorg te verbeteren. Het lesprogramma ‘Vertel eens! Leren van verhalen’ is getest in het mbo- en hbo-onderwijs. In dit evaluatieonderzoek is onderzocht of het lesprogramma bijdroeg aan het behalen van leerdoelen van studenten in opleiding tot verzorgende en verpleegkundige (V&V) en aan mensgerichte ouderenzorg.
Zowel kwantitatieve als kwalitatieve onderzoeksmethoden werden gebruikt om het lesprogramma te evalueren. Studenten vulden voor en na het volgen van het lesprogramma een vragenlijst in. In deze voormeting en nameting konden studenten aangeven in hoeverre zij bepaalde competenties beheersten. Ook vulden zij een zelfscan mensgerichte zorg in. Deze zelfscan bestaat uit verschillende items over mensgerichte zorg. Studenten gaven aan in hoeverre zij over deze vaardigheden beschikten. Na het lesprogramma werden groepsinterviews gehouden met studenten en docenten. De kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksresultaten zijn in het wetenschappelijk artikel samengevoegd in een narratief (een verhaal). Deze verhaallijnen zijn gebaseerd op resultaten uit de groepsinterviews en de kwantitatieve bevindingen.
Studenten die het lesprogramma ‘Vertel eens! Leren van verhalen’ volgen, krijgen meer inzicht in verpleeghuisbewoners. Het lesprogramma stimuleert hun zelfreflectie en zelfkennis. Het succes van het lesprogramma hangt af van verschillende factoren, waaronder de motivatie van de studenten en hun al aanwezige competenties, zoals relationele en communicatieve vaardigheden en plannings- en organisatievaardigheden. De competenties van de docent, zowel op het gebied van inhoud als structuur, zijn ook van invloed op hoe goed studenten leren van het lesprogramma. Daarnaast vonden we in dit onderzoek dat het voor studenten belangrijk is om te leren van andere perspectieven, ideeën en meningen. Dit gebeurt bijvoorbeeld als zij luisteren naar het verhaal van de cliënt. Hierdoor worden studenten geconfronteerd met hun eigen aannames. Ook luisteren naar perspectieven van medestudenten en van de docent zijn van invloed op het leren. Ten slotte liet het onderzoek zien dat het behalen van leerdoelen wordt bepaald door hoe goed leeropdrachten worden uitgevoerd. Dit hangt samen met de motivatie en het doorzettingsvermogen van de studenten.
Het lesprogramma “Vertel eens! Leren van verhalen” draagt positief bij aan het ontwikkelen van vaardigheden op het gebied van verhalend interviewen en mensgericht handelen onder studenten V&V. Studenten leerden door de ervaringen die ze opdeden en hierop te reflecteren onder begeleiding van hun docent. Ook leerden ze open te staan voor andere ideeën en meningen. De juiste begeleiding van docenten is belangrijk om dit lesprogramma succesvol te kunnen uitvoeren.
Dit onderzoek werd gefinancierd door ZonMw. Aan het evaluatieonderzoek werkten mee: Irene Muller-Schoof, Marjolein Verbiest, Annerieke Stoop, Miranda Snoeren en Katrien Luijkx.
Benieuwd naar het volledige Engelstalige artikel, klik dan hier.
Wil je meer weten over het promotieonderzoek van Irene Muller, klik op deze link.
Wil je meer weten over het verhaal als kwaliteitsinstrument, klik dan hier.
