De COVID-19 pandemie was een moeilijke periode voor verpleeghuisbewoners. In verpleeghuizen werden maatregelen genomen om bewoners te beschermen en verspreiding van het virus te verminderen. Deze maatregelen, zoals het bezoekverbod, hebben grote invloed gehad op het leven van de bewoners, naasten en vrijwilligers. Een eerdere blog liet de gevolgen van de maatregelen zien op sociale contacten, sociale behoeften en eenzaamheid. In deze blog staat de veerkracht van verpleeghuisbewoners centraal.
Om op een positieve manier om te gaan met moeilijke situaties, zoals de COVID-19 pandemie en de maatregelen, hebben bewoners een zekere veerkracht nodig. Bewoners kunnen hiervoor verschillende ‘krachtbronnen’ inzetten: individuele krachtbronnen, relationele krachtbronnen en contextuele krachtbronnen.
Om te onderzoeken welke hulpbronnen werden ingezet om met de maatregelen om te gaan zijn er interviews gehouden met verpleeghuisbewoners en naasten.
De maatregelen riepen veel negatieve gevoelens en stress op. Bewoners gaven aan dat ze gevoelens van eenzaamheid, verdriet en machteloosheid ervoeren. Om met de maatregelen om te gaan zetten bewoners verschillende krachtbronnen in. Individuele krachtbronnen beschrijven de mate waarin de situatie aanvaard werd door bewoners. Het karakter en de persoonlijkheid van bewoners, maar ook geloof, relativeringsvermogen en hun gezondheidstoestand hielp om met de omstandigheden om te gaan. Relationele krachtbronnen beschrijven de verbondenheid met anderen. De alternatieve manieren van contact (zoals raambezoek of digitaal contact) en de steun van de zorgprofessionals speelden een belangrijke rol. Contextuele krachtbronnen beschrijven het systeem om de bewoner heen. Duidelijke communicatie, goede informatie vanuit de zorgorganisatie en zorgprofessionals, beschikbare tijd van zorgprofessionals voor bewoners en inspraak over de maatregelen waren belangrijk voor het welzijn van bewoners. De verschillende krachtbronnen kunnen een wisselwerking op elkaar hebben. Zo kan bijvoorbeeld het onderlinge contact tussen bewoners, iemand helpen om positief te blijven en de omstandigheden te accepteren. Of kan het gebrek aan tijd en communicatie van zorgprofessionals bewoners onzeker maken en zorgen voor onbegrip over de maatregelen.
Veerkracht verschilt tussen bewoners. Om bewoners te helpen met de situatie om te gaan is het belangrijk om de verschillende krachtbronnen van bewoners te versterken. Bijvoorbeeld door de communicatie te verbeteren of momenten voor onderlinge interactie tussen bewoners te organiseren.
Aan het artikel werkten mee: Jasper De Witte, Suzie Noten, Floor Vinckers, Annerieke Stoop, Nina Hovenga, Elleke Landeweer en Tine Van Regenmortel.
Het volledige Engelstalige artikel.
Lees meer over de gevolgen van de COVID pandemie in het onderzoek dat we eerder deden.
Door Annerieke Stoop
