Door Marjolein Verbiest, senior onderzoeker en onderzoeksmakelaar
Wat weten we uit de wetenschappelijke literatuur over de impact van de eerste periode van de coronapandemie op de gezondheid van bewoners van verpleeghuizen? Deze vraag stond centraal in ons scoping review dat onlangs werd gepubliceerd in het internationale tijdschrift BMC Health Services Research.
In dit literatuuronderzoek waren we geïnteresseerd in de impact van zowel het coronavirus als de restrictieve maatregelen in verpleeghuizen, zoals het bezoekverbod, op de gezondheid van bewoners tijdens de eerste periode van de pandemie. We voerden een scoping review uit en bekeken gepubliceerde onderzoeken naar de impact op de fysieke, psychologische en sociale gezondheid van bewoners. Om erachter te komen hoe bewoners van verpleeghuizen de gezondheidsimpact van de pandemie zèlf hebben ervaren, bekeken we alleen onderzoeken die gegevens bij bewoners hadden verzameld. Dit konden objectieve gegevens uit cliëntendossiers zijn, zoals testuitslagen die een corona infectie aantoonden of symptomen beschreven als gevolg van een infectie. Ook bekeken we onderzoeken die subjectieve gegevens hadden verzameld onder bewoners, door middel van bijvoorbeeld interviews of vragenlijsten. We bekeken alle wetenschappelijke, peer-reviewed literatuur die gepubliceerd was tussen het begin van de pandemie en december 2020 en maakten een selectie.
In totaal includeerden we 60 onderzoeken, waarvan 57 keken naar de impact van het coronavirus op de fysieke gezondheid van verpleeghuisbewoners, zoals een infectie of symptomen. Deze vaak observationele onderzoeken maakten meestal gebruik van kwantitatieve onderzoeksmethoden, zoals coronatesten of gegevens uit cliëntendossiers.
We vonden in deze eerste periode van de pandemie slechts drie onderzoeken naar de psychologische impact van de pandemie vanuit het perspectief van bewoners. Een Amerikaans onderzoek, waarin vier cases werden beschreven, bekeek de impact van een corona infectie en vond dat het psychisch welbevinden van deze bewoners met dementie verslechterde net voordat zij positief testten op corona. Zij vertoonden bijvoorbeeld meer verwardheid, agitatie, desoriëntatie en een verminderde eetlust. De andere twee onderzoeken uit Frankrijk en Canada keken naar de impact van restrictieve maatregelen in het verpleeghuis op het psychisch welbevinden, zoals de lockdown, het bezoekverbod en het houden van afstand onder bewoners met dementie. Het Franse onderzoek vond een toename in depressie tijdens de pandemie vergeleken met daarvoor, terwijl het Canadese onderzoek geen verandering vond in het aantal bewoners met een delier of gedragsproblemen en een afname in depressie tijdens de pandemie vergeleken met daarvoor.
We includeerden in deze periode geen onderzoeken naar de impact van de coronapandemie op de sociale gezondheid waarbij data werd verzameld onder verpleeghuisbewoners zelf.
In de eerste periode van de coronapandemie werd vooral onderzoek gepubliceerd naar de impact van het virus op de fysieke gezondheid van verpleeghuisbewoners. Het is aannemelijk dat er na 2020 nog meer onderzoeken zijn gepubliceerd, waaronder naar de impact van de eerste periode van de pandemie op het psychosociale welzijn van verpleeghuisbewoners. Een update van dit review zal uitwijzen of dit inderdaad het geval is. Daarnaast adviseren we dat onderzoeken naar de impact van de latere fases van de pandemie zich vooral richten op de impact op het psychosociale welzijn van bewoners, vooral vanuit hun eigen perspectief. Dit zal meer inzicht geven in hoe bewoners van verpleeghuizen deze periode zelf (hebben) ervaren en wat hun wensen, behoeften en mogelijkheden zijn. Deze inzichten kunnen door zorgmedewerkers gebruikt worden in het verlenen van persoonsgerichte zorg tijdens eventuele latere fases van de coronapandemie of andere toekomstige vergelijkbare pandemieën.
Aan het scoping review werkten mee: Marjolein Verbiest, Annerieke Stoop, Leonieke van Boekel, Aukelien Scheffelaar, Meriam Janssen en Katrien Luijkx.
Benieuwd naar het volledige Engelstalige artikel, klik dan hier.
Wil je meer weten over het onderzoek dat we doen naar de gevolgen van de COVID pandemie, kijk dan eens op de onderzoekspagina.
