‘Het verhaal als kwaliteitsinstrument’ is een instrument waarmee kwaliteit van zorg verbeterd kan worden op basis van verhalen van ouderen. Het kwaliteitsinstrument is gebaseerd op de narratieve onderzoeksmethode, waarbij gebruik gemaakt wordt van verhalen van ouderen, de narratieven. Aukelien Scheffelaar, Meriam Janssen en Katrien Luijkx zochten in de literatuur naar de belangrijkste basisprincipes van narratief onderzoek. Uit deze principes is ‘Het verhaal als kwaliteitsinstrument’ opgebouwd en deels aangepast. De belangrijkste principes van narratief onderzoek staan in dit blog.
Het narratieve interview volgt de open narratieve interview methode. Het open interview bestaat uit 2 fasen:
Nadat de verhalen zijn opgehaald, vindt de analyse plaats. Uit de literatuur blijkt dat dit op verschillende manieren kan. Een interview kan in zijn geheel worden gebruikt of er wordt gezocht naar specifieke thema’s. Daarnaast kan worden gekozen om te kijken naar de manier waarop iemand vertelt of juist naar wat iemand qua inhoud vertelt.
Voor ‘Het verhaal als kwaliteitsinstrument’ wordt een interview in zijn geheel gebruikt om een portret op te stellen over de ervaringen van een oudere over de kwaliteit van zorg. In het uitgetypte interviewverslag zoekt de interviewer naar de kernthema’s. In een portret beschrijft de interviewer deze kernthema’s gedetailleerd in de woorden van de geïnterviewde. De geïnterviewde leest het portret om te controleren of het interview goed weergegeven is.
In narratief onderzoek is de interviewer als persoon ook van belang. Dit omdat hij/zij het interview en de analyse (onbewust) beïnvloedt met zijn achtergrond en persoonlijkheid. Zorgmedewerkers zijn “insider”-onderzoekers omdat zij de zorgorganisatie en omgeving waarin zij werken goed kennen. Hierdoor kent een zorgmedewerker de lokale zorgcultuur goed, beschikt een zorgmedewerker over sociale vaardigheden, en kan hij/zij een toegankelijke houding innemen naar ouderen. Aan het begin van het interview leggen zorgmedewerkers zowel hun professionele achtergrond als hun interviewerrol uit. Daarnaast interviewen zorgmedewerkers bij voorkeur niet hun eigen cliënten. Zo voelen ouderen zich vrij om over al hun ervaringen te vertellen. Ook dragen zorgmedewerkers tijdens het interviewen bij voorkeur hun eigen (vrijetijds)kleding en niet hun uniform.
Met de methode “het verhaal als kwaliteitsinstrument” worden verhalen van cliënten verzameld die inzicht bieden in hun ervaringen met de kwaliteit van zorg. Na een training in de methode, interviewen zorgprofessionals cliënten die zij niet persoonlijk kennen. Zij stellen één open vraag: “U ontvangt zorg vanuit organisatie X. Vertelt u daar eens over.” De zorgprofessional brengt tijdens het gesprek geen verdere thema’s in maar volgt zoveel mogelijk de verhaallijn van de cliënt. Het interview wordt opgenomen en letterlijk uitgetypt. Met een portret schetst de zorgprofessional een impressie van de cliënt die geïnterviewd is en de thema’s waarover de cliënt vertelde. De kracht van deze methode is dat de cliënt zelf leidend is, de leefwereld van cliënten staat centraal. De methode is door de Academische Werkplaats Ouderen en tien organisaties in de ouderenzorg ontwikkeld.
Het artikel over de principes van narratief onderzoek waarop ‘Het verhaal als kwaliteitsinstrument’ is opgebouwd is begin maart 2021 gepubliceerd. Het artikel is hier te downloaden. Het Nederlandstalige artikel over onderwerp is hier te downloaden.
Klik hier om een kijkje te nemen op de pagina over het vervolgonderzoek.
Heb je vragen en / of opmerkingen? Vul dan het contactformulier in.
